Nằm giữa một vùng dân cư trù phú, xóm làng sầm uất. Chứng tích tội ác chiến tranh trước khi được xây dựng là một ao rau muống nhỏ hình tròn, có chu vi 15,7m (5m x 3.14) trong khuôn viên phía trước nhà ông Phạm Lân. Bốn phía xây bao bằng tường gạch.
Trong cuộc kháng chiến chống mỹ cứu nước khi đến quốc Mỹ leo thang đánh phá Miền Bắc, sau loạt bom của đế quốc Mỹ ném xuống xã Đức yên (cũ) nay là Thị trấn Đức Thọ. Vào hồi 15 giờ thứ 4, ngày 09/02/1966 (tức ngày 20/01 ÂL, năm Bính Ngọ), trong lúc ở đây đang diễn ra cuộc họp của Chi hội phụ nữ thôn bàn về kế hoạch thực hiện phong trào phụ nữ “ba đảm đang” và họp bàn triển khai chủ trương của cấp trên về nhiệm vụ sản xuất nông nghiệp, động viên nhau giỏi việc nước đảm việc nhà để động viên chồng con lên đường đánh Mỹ, về công tác phục vụ chiến đấu giúp đỡ bộ đội đóng quân trong làng...Khi chị em đang say sưa thảo luận, lên kế hoạch chặt cây xanh, góp quần áo cũ giúp đơn vị cao xạ đóng trên cánh đồng Cà Chua - Phát Lát để ngụy trang pháo, lau chùi vũ khí...thì máy bay Mỹ lao lên từ phía biển, điên cuồng trút hàng loạt bom đạn xuống khu dân cư. Cả làng chìm trong mù mịt khói đen của thuốc bom lan tỏa. Tiếng kêu khóc, tiếng la hét thất thanh đầy căm phẫn của những người bị trúng bom cùng với tiếng gầm rít đáp trả của các trận địa pháo cao xạ 37, pháo 12 ly 7 đóng trên địa bàn và tiếng đạn súng trường của lực lượng dân quân tự vệ tại địa phương đã làm náo loạn một vùng quê thanh bình.
Trong những loạt bom đó có một quả đã rơi trúng gia đình ông Phạm thu nơi đang diễn ra cuộc họp của Chi hội phụ nữ làm chết tại chỗ 30 người, hơn 30 người khác bị thương. Nhà ông Phạm Thu bị phá hủy hoàn toàn, ngôi nhà ba gian giờ đây chỉ còn lại một cái hố bom sâu hoắm đầy tang thương, chết chóc đã vùi lấp tất cả, cả bảy người trong gia đình đều bị bom Mỹ giết chết. Bà Nghiêm Thị Tam đang mang thai đứa con thứ ba và hai cháu nhỏ đi theo mẹ bị chết tại chỗ. Gia đình bà Nguyễn Thị Bảy (tức bà Liệu) cả con và cháu có năm người chết, gia đình bà Đinh Thị Sáu (tức cố Phúc Bà) có bốn người. Mẹ Đờn, người có công lao xây dựng Hội mẹ chiến sỹ, rất hay hát, hay hò, sống gương mẫu củng bị bom mỹ vùi lấp. Chị Tần, một người cán bộ phụ nữ năng động, một cán bộ Hợp tác xã nông nghiệp đang mang thai đứa con thứ ba sắp sinh củng bị bom Mỹ giết hại...Trận bom đó củng đã giết hạ rất nhiều người khác trong làng. Khi máy bay Mỹ không còn quần đảo trên bầu trời nữa, người dân và chính quyền đã cùng nhau ra sức tìm kiếm cứu chữa những người bị thương, chôn cất mai táng những người thiệt mạng. Mặc dù người dân và chính quyền địa phương đã hết sức cố gắng nhưng trong quá trình mai táng có một số thi thể đã không còn nguyên vẹn nữa. Không khí đau thương tang tóc bao trùm lên cả làng trong suốt một thời gian dài. Nước mắt đã không còn để khó. Lòng căm thù giặc Mỹ xâm lược, gieo rắc cái chết cho những người dân thường vô tội chứa chất ngút trời. Một người dân xúc động đã thốt lên:
“Vụ thảm sát hai mươi tháng giêng năm Bính Ngọc
Giặc Mỹ cướp đi hơn ba mươi sinh mạng vô tội hiền lành
Một cái giỗ chung đầy đu thương căm phẩn...”
Chiến tranh đã lùi xa. Những nổi ám ảnh kinh hoàng về trận bom ngày 09/02 không bao giờ phai nhạt trong tâm thức của những người từng chứng kiến. Hằng năm cứ vào ngày 19 tháng giêng âm lịch, những gia đình có người thân mất trong trận bom đó đều có chung lễ giỗ (gọi là ngày giỗ chung của cả làng). Đây là một mất mát rất lớn cho nhân dân TDP Đại Nghĩa.
Để tưởng nhớ tới những người đã khuất. Bia chứng tích chiến tranh là nơi ghi dấu tội ác chiến tranh đối với những người dân thường vô tội, nơi giáo dục truyền thống yêu nước, lòng căm thù giặc Mỹ xâm lược cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Ngày 15/8/2011 UBND xã Đức Yên (cũ) đã làm tờ trình số 16/TTr-UBND về việc xin công nhận và xây dựng bia Chứng tích Chiến tranh tổng kinh phí 468.356.000đ và được UBND tỉnh Hà Tĩnh công nhận là di tích Lịch sử văn hóa cấp Tỉnh theo Quyết định số: 360/QĐ-UBND ngày 29/01/2013.